Go de Graaf
Lekspiegeling
Via dit boek wil ik niet alleen mijn verbondenheid met het rivierenlandschap uitdragen, wil ik niet enkel laten zien hoe mooi dit gebied is. Vooral wil ik bereiken dat de waarde van dit landschap, onderkend wordt.
Zelf ben ik een product van onze rivierendelta: Als dochter van een veerschipper, werd ik geboren aan de Waal (bij het Brakelse Veer) en tot de opheffing in 1954 woonde ik bij het Varikse veer (ook aan de rivier de Waal). Het luisteren naar de waterstanden via de radio was ochtendritueel. Die waterstand was van groot belang want daardoor wist je op welk moment je meer dan normale verhoging of verlaging van het waterpeil kon verwachten en daarmee of er van aanlegplaats gewisseld moest worden, of je misschien zelfs aan de dijk moest aanmeren. Doordat je wist wat er te komen stond nam je voorzorgsmaatregelen. Alle mensen die buitendijkse huizen of landerijen bezaten leefden zo. Zij wisten wat zij konden verwachten. Zij begrepen ook het belang van de uiterwaarden want je zag ze vollopen in tijden dat er veel regenval of sterke dooi was in Duitsland.
Dat water had een uitweg nodig en daartoe diende het buitendijks gebied. Als de waarden weer droog kwamen te liggen was er een dikke sliplaag te zien die bij droging scheurde in prachtige gelijkmatige patronen. Later groeide het gras daar
weer uitbundig over. De boeren weidden er ‘s zomers hun koeien en oogstten het gras als wintervoorraad. Waar het mogelijk was werden delen beploegd en bezaaid. De boeren onderhielden dus het buitendijks gebied.
Toen mij bekend werd dat er vergaande plannen bestonden voor buitendijkse bebouwing, omgronding, het maken van nieuwe natuur. (inmiddels gelukkig als gezamenlijk plan afgewezen) schrok ik. Ik dacht: “Hoe kan zo’n plan ontstaan? Is men in het algemeen de waarde van de waterstanden en de waarde van de
uiterwaarden vergeten? Is men zoveel van het verre- zowel als het nabije verleden vergeten dat men niet meer kan zien hoe dit gebied waarin wij leven is ontstaan en waarvoor het dient?”
Daarom wil ik d.m.v. dit fotoboek u meenemen naar de oostelijke uiterwaarden.
De oostelijke uiterwaarden op een mooie nawinterdag.
Dit buitendijkse gebied vertelt ons het verhaal van de rivierdelta. De stuwingen in het land de slenken de strandjes die soms uit keien soms uit zand bestaan, de begroeiing, alles is door de loop der tijd geworden zoals het zich nu aan ons voordoet. Als wij dat stukmaken door er z.g. nieuwe natuur te creëren ontstaat er een onherstelbare breuk met het verleden. (zoiets als een monumentaal kasteel afbreken en er een nieuw huis voor in de plaats zetten. Goed bewoonbaar maar het laat niets meer zien over de geschiedenis van die plek. Het verleden is verdwenen)
Het gedeelte Culemborg tot aan de Utrechtse heuvelrug geeft voor wie wil zien, of wil leren zien, aanschouwelijk inzicht in ons verleden
In het begin was er water dat zich een uitweg zocht naar zee. Er ontstond een gebied van geulen, plassen, stuwingen, verlopen.
Er ontstonden kleine nederzettingen van mensen die leefden van visserij, handel en vee. Die kleine gemeenschappen zochten beschutting, bouwden dijkjes en achter die dijken ontstonden dorpjes en stadjes. Culemborg is ook zo’n stad. Het schuilt achter de dijk. Enkel een paar torens piepen er bovenuit, houden de wacht.
Laten wij luisteren naar het verleden, en rekening houdend met dat verleden ons een visie vormen over de cultuurhistorische waarde van uiterwaarden in relatie met onze Stad.
Tot nu toe een schets van wat mij dreef dit fotoboek te realiseren.
Nu iets over de vormgeving
Door het boek in harmonicavorm te binden heb ik de kwetsbaarheid van de uiterwaarden gesymboliseerd.
Je moet het boek met enige omzichtigheid vasthouden anders glippen de bladzijden weg. Zo moeten wij ook omzichtig omgaan met het besproken gebied anders ontglipt het ons.
Het eindeloos kunnen blijven doorbladeren: begin en einde van het boek zijn verbonden ,suggereert oneindigheid.
____________________________________________________
5 dec. 2012 heeft commissaris van de Koning van Gelderland, de heer C. Cornielje het fotoboek “Lekspiegeling” en een serie ansichtkaarten in ontvangst genomen.
Zelf ben ik een product van onze rivierendelta: Als dochter van een veerschipper, werd ik geboren aan de Waal (bij het Brakelse Veer) en tot de opheffing in 1954 woonde ik bij het Varikse veer (ook aan de rivier de Waal). Het luisteren naar de waterstanden via de radio was ochtendritueel. Die waterstand was van groot belang want daardoor wist je op welk moment je meer dan normale verhoging of verlaging van het waterpeil kon verwachten en daarmee of er van aanlegplaats gewisseld moest worden, of je misschien zelfs aan de dijk moest aanmeren. Doordat je wist wat er te komen stond nam je voorzorgsmaatregelen. Alle mensen die buitendijkse huizen of landerijen bezaten leefden zo. Zij wisten wat zij konden verwachten. Zij begrepen ook het belang van de uiterwaarden want je zag ze vollopen in tijden dat er veel regenval of sterke dooi was in Duitsland.
Dat water had een uitweg nodig en daartoe diende het buitendijks gebied. Als de waarden weer droog kwamen te liggen was er een dikke sliplaag te zien die bij droging scheurde in prachtige gelijkmatige patronen. Later groeide het gras daar
weer uitbundig over. De boeren weidden er ‘s zomers hun koeien en oogstten het gras als wintervoorraad. Waar het mogelijk was werden delen beploegd en bezaaid. De boeren onderhielden dus het buitendijks gebied.
Toen mij bekend werd dat er vergaande plannen bestonden voor buitendijkse bebouwing, omgronding, het maken van nieuwe natuur. (inmiddels gelukkig als gezamenlijk plan afgewezen) schrok ik. Ik dacht: “Hoe kan zo’n plan ontstaan? Is men in het algemeen de waarde van de waterstanden en de waarde van de
uiterwaarden vergeten? Is men zoveel van het verre- zowel als het nabije verleden vergeten dat men niet meer kan zien hoe dit gebied waarin wij leven is ontstaan en waarvoor het dient?”
Daarom wil ik d.m.v. dit fotoboek u meenemen naar de oostelijke uiterwaarden.
De oostelijke uiterwaarden op een mooie nawinterdag.
Dit buitendijkse gebied vertelt ons het verhaal van de rivierdelta. De stuwingen in het land de slenken de strandjes die soms uit keien soms uit zand bestaan, de begroeiing, alles is door de loop der tijd geworden zoals het zich nu aan ons voordoet. Als wij dat stukmaken door er z.g. nieuwe natuur te creëren ontstaat er een onherstelbare breuk met het verleden. (zoiets als een monumentaal kasteel afbreken en er een nieuw huis voor in de plaats zetten. Goed bewoonbaar maar het laat niets meer zien over de geschiedenis van die plek. Het verleden is verdwenen)
Het gedeelte Culemborg tot aan de Utrechtse heuvelrug geeft voor wie wil zien, of wil leren zien, aanschouwelijk inzicht in ons verleden
In het begin was er water dat zich een uitweg zocht naar zee. Er ontstond een gebied van geulen, plassen, stuwingen, verlopen.
Er ontstonden kleine nederzettingen van mensen die leefden van visserij, handel en vee. Die kleine gemeenschappen zochten beschutting, bouwden dijkjes en achter die dijken ontstonden dorpjes en stadjes. Culemborg is ook zo’n stad. Het schuilt achter de dijk. Enkel een paar torens piepen er bovenuit, houden de wacht.
Laten wij luisteren naar het verleden, en rekening houdend met dat verleden ons een visie vormen over de cultuurhistorische waarde van uiterwaarden in relatie met onze Stad.
Tot nu toe een schets van wat mij dreef dit fotoboek te realiseren.
Nu iets over de vormgeving
Door het boek in harmonicavorm te binden heb ik de kwetsbaarheid van de uiterwaarden gesymboliseerd.
Je moet het boek met enige omzichtigheid vasthouden anders glippen de bladzijden weg. Zo moeten wij ook omzichtig omgaan met het besproken gebied anders ontglipt het ons.
Het eindeloos kunnen blijven doorbladeren: begin en einde van het boek zijn verbonden ,suggereert oneindigheid.
____________________________________________________
5 dec. 2012 heeft commissaris van de Koning van Gelderland, de heer C. Cornielje het fotoboek “Lekspiegeling” en een serie ansichtkaarten in ontvangst genomen.
Door middel van dit fotoboek wil ik de aandacht vestigen op de oostelijke uiterwaarden van Culemborg.
In tegenstelling tot het westelijk gelegen landschap is dit gebied heel divers. Je vindt er oude stroomruggen, zomerdijken, watergeulen, weiden, akkers, struiken, hagen, zand- en kiezelstrandjes. Samen vormen zij de tastbare geschiedenis van een landschap dat wij moeten koesteren en bewaren om door te geven aan nieuwe generaties.
De foto’s zijn in de nawinter genomen om te laten zien dat zelfs in de periode waarin de natuur zich herstelt van de gevolgen van vorst, regen en hoogwater dit gebied de moeite waard is.
Gegevens:
Harmonicaboek
Linnen kaft
Formaat: 20.6 x 29.6 cm
Het boek bevat 39 foto’s , 1 gedicht, verantwoording
Foto’s, print- en bindwerk: Go de Graaf
Oplage: 90
Prijs € 29,–
Bestelling: via E-mail door uw naam en adres op te geven
godegraaf@gmail.com
In tegenstelling tot het westelijk gelegen landschap is dit gebied heel divers. Je vindt er oude stroomruggen, zomerdijken, watergeulen, weiden, akkers, struiken, hagen, zand- en kiezelstrandjes. Samen vormen zij de tastbare geschiedenis van een landschap dat wij moeten koesteren en bewaren om door te geven aan nieuwe generaties.
De foto’s zijn in de nawinter genomen om te laten zien dat zelfs in de periode waarin de natuur zich herstelt van de gevolgen van vorst, regen en hoogwater dit gebied de moeite waard is.
Gegevens:
Harmonicaboek
Linnen kaft
Formaat: 20.6 x 29.6 cm
Het boek bevat 39 foto’s , 1 gedicht, verantwoording
Foto’s, print- en bindwerk: Go de Graaf
Oplage: 90
Prijs € 29,–
Bestelling: via E-mail door uw naam en adres op te geven
godegraaf@gmail.com