Go de Graaf

EEN VERBROKEN ALLIANTIE, ACHTERGRONDEN VAN CATHARINA ALIDA VAN DER DUSSEN.

De vlucht van Catharina Alida van der Dussen naar de vrijstaat Culemborg en haar asielverlening in 1733 behoren al lang tot de plaatselijke canon. Over de achtergronden en omstandigheden van die opvallende kwestie blijft de informatie helaas beperkt tot een aantal oneliners. Daaruit blijkt, dat zij haar drankzuchtige echtgenoot Damas van Slingelandt ontweek, die destijds burgemeester was van Dordrecht en die “nogal losse handjes” had, zoals werd opgemerkt. Bovendien had de dame “kapsones”, want ze had met geld en machtsvertoon bij het toenmalige kerkbestuur voor elkaar weten te krijgen, dat ze in een praalgraf op het hoogaltaar van de Grote of Barbarakerk begraven werd.
Maar klopt de beeldvorming eigenlijk wel?
Omdat mijn vrouw en ik sinds eind 2010 een gedeelte van haar Culemborgse huis bewonen, werd mijn nieuwsgierigheid des te meer geprikkeld. Ik ben vervolgens in de diverse nationale -, streek – en plaatselijke archieven op nader onderzoek gegaan. Daarbij bleek, dat er allerlei materiaal bestaat, dat het bestaande beeld nuanceert. Ik vond het daarom tijd geworden om tot een publicatie in eigen beheer over te gaan.  
Het eerste deel gaat over allianties in de Republiek en schetst de familieachtergronden van de Culemborgse asielzoekster. Daaruit blijkt, dat men volledig verwikkeld was in het politiek – religieuze machtsspel van die tijd. Haar Delftse grootvader Ewout van der Dussen behoorde tot het intieme vriendennetwerk van Johan van Oldenbarnevelt en Hugo de Groot en maakte zich als standvastig remonstrant kwetsbaar voor het contraremonstrantse bolwerk rondom de prinsen Maurits en Frederik Hendrik. Haar overgrootvader Jacob de Witt werd in 1650 gevangen gezet op slot Loevestein, toen hij als gedeputeerde bezwaar maakte tegen de extreem hoge kosten van het landleger in vredestijd. Johan en Cornelis de Witt waren ooms van haar moeder. Haar grootmoeder Johanna de Witt voerde de familieregie in het Haagse huis van haar jongste broer Johan tijdens het bloedbad van 1672.
Het tweede deel vormt een kort intermezzo en slaat een brug naar de achttiende eeuw, speciaal naar de staatslieden Govert en Simon van Slingelandt, familie van beide echtgenoten. Vooral Simon speelde een belangrijke rol in de internationale diplomatie, o.a. bij de Vrede van Utrecht, en legde de basis voor de modernisering van het staatsrecht door Thorbecke, 100 jaar later.
Het derde deel: “ Een verbroken alliantie” zoomt in op het taaie gevecht tussen de echtgenoten en de verwarrende omstandigheden daarvan. Bij de Hoge Raad van Adel bleek de revisieuitspraak van de Hoge Raad uit 1731 nog in gedrukte vorm aanwezig. De daarin naar voren gebrachte standpunten van beide partijen geven een uiterst kleurrijk beeld van tijd en milieu. De vlucht van Catharina Alida met haar effecten, juwelen en zakken geld, die vanuit Dordrecht via Den Haag en Arnhem uiteindelijk naar de vrijstaat Culemborg leidde, vormde het bizarre gevolg. Daarna komen het verblijf aldaar, de Culemborgse testamenten, de vormgeving van de tombe en het achterkamertjesakkoord van de erfgenamen met Damas van Slingelandt aan de orde. Maar hoe verging het laatstgenoemde eigenlijk verder en wat  waren de opmerkelijke raakpunten van de boedel met de Culemborgse notaris Jongbloet?

Jan de Graaf.


     
 
Een verbroken alliantie, achtergronden van Catharina Alida van der Dussen
 tekst: Jan de Graaf
 lay-out, print- en bindwerk: Go de Graaf
 oplage: 120, waarvan 20 als presentexemplaar
 harde kaft, verlijmd gebonden
 formaat: 21.7 x 17.7 cm
 128 bladzijden
 50 afbeeldingen
 prijs:  € 20,–
 bestellen per mail: godegraaf@gmail.com
Informatie over de inhoud: zie hieronder